اثرات قارچ کش تبوکونازول (tebuconazole) بر پاسخ های فیزیولوژیکی در بدن کرم خاکی قرمز

آفت کش ها به عنوان آلاینده های عمده و اصلی در محیط اطراف ما محسوب شده و بسیاری از آنان در منابع غذایی وارد و در آن جا باقی می مانند. استفاده جهانی از آفت کش ها به ویژه در جهان سوم در حال افزایش است. در علم سم شناسی (توکسیکولوژی)? کرم های خاکی به عنوان یکی از اندیکاتورهای مناسب و حساس جهت تشخیص سمیت بسیاری از آلاینده های محیطی مورد کاربرد دارند. کاربرد زیاد قارچ کش های متداول با اثرات جانبی آنان در محیط همراه است. تا کنون اطلاعات اندکی در ارتباط با اثرات جانبی/ثانویه قارچ کش ها در اورگانیسم های غیر هدف در دست می باشد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی سمیت تبوکونازول به عنوان یک آفت کش در کشاورزی در کرم های خاکی قرمز (lumbricus rubellus)بوده است. نمونه های کرم های خاکی قرمز از شرکت سروش محیط سبز واقع در شهرکرد تهیه گردیدند. گروه های کرم های خاکی در دمای اتاق و در ظروف پلی اتیلن جداگانه پر شده از خاک طبیعی و واجد زباله های تر آشپزخانه به عنوان منبع غذایی? نگه داری گردیدند. میزان lc50 برای تبوکونازول در مدت 7 روز محاسبه گردید. کرم ها به مدت 4 و 7 روز در معرض غلظت های زیر حد کشندگی 50 ? 100و 150 میلی گرم از تبوکونازول در کیلوگرم خاک خشک? قرار داده شدند. از هوموژنیت بدن کرم ها سوپرناتانت تهیه گردید. تغییرات بیومارکر استرس اکسیداتیو یعنی 1- محتوی پراکسیداسیون لیپیدی (lpo/tbars)? در قالب میزان مالون دی آلدیید (mda) و 2- فعالیت آنزیمی کاتالاز (cat) ? به روش اسپکتروفوتومتری سنجیده شد. قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومی کرم ها به کمک روش frap (توان آنتی اکسیدانی احیاء کننده فریک) اندازه گیری شد. رفتار کرم های خاکی نیز در خاک های آلوده به کمک تست گریز از محل ارزیابی گردید. تست repeated measurements anova test (p<0.05)نیز به منظور مقایسه میانگین ها در تمامی تست ها مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتایج? مقدار 1102 میلی گرم از تبوکونازول در کیلوگرم خاک خشک? به عنوان lc50 تعیین و محاسبه گردید. نتایج ما نشان داد که تیمارهای تبوکونازول موجب افزایش میزان و فعالیت بیومارکرهای استرس اکسیداتیو و نیز کاهش معنی دار قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومی در کرم های خاکی قرمز? گردید. تست گریز از محل نیز نشان داد که کرم ها از خاک های آلوده به تبوکونازول مهاجرت نموده و گریزانند. کرم های خاکی به سبب میان کنش قوی با خاک? به سرعت تحت تاثیر استفاده از انواع بارور کننده های خاک و آفت کش ها قرار می گیرند. در این مطالعه مشخص شد که حضور تبوکونازول موجب القا استرس اکسیداتیو و کاهش قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومی در کرم های خاکی قرمز می گردد. در مجموع به نظر می رسد که تبوکونازول از یک سو با القاء استرس اکسیداتیو شدید موجب تهی شدن محتوی آنتی اکسیدانی مایع سلومی کرم ها شده و از سوی دیگر با ایجاد سمیت در خاک موجب مهاجرت و دوری جمعیت های کرم خاکی از محل زیست خود می گردد. کلمات کلیدی: توکسیکولوژی? آفت کش ها? تبوکونازول? لومبریکوس روبلوس? بیومارکرهای استرس اکسیداتیو? مایع سلومی.